Life-Travels van Herman Haan

Deze dag was er een om in te lijsten. Een dag op bezoek bij Herman Haan op zijn Wijngaard in Toldijk. 60 jaar jong en in de bloei van zijn leven. Misschien geen hot celebrity, maar een man met een indrukwekkend CV. Zelf ziet hij zich nog gewoon als een boer op klompen.

Life-Travels is voor mijzelf ook een letterlijke reis, op zoek naar bijzondere verhalen en levens op inspirerende plekken. En deze deel ik graag met je. Ik wist al dat Herman een bijzonder mens is en zijn verhaal bewijst dat een mens in staat is enorme veranderingen door te maken, ongeacht de omstandigheden. Vandaar dat ik deze dag had uitgekozen hem te gaan interviewen op een voor hem speciale plek. Weliswaar gewoon bij hem thuis, maar wel bij zijn nieuwste passie. Zijn wijngaard.

Herman ontving mij en mijn vader in zijn geheel eigen stijl en dan voel je je meteen enorm welkom. Ja, ik had mijn vader een belevingsdag aangeboden voor zijn 80e verjaardag, inclusief een rondleiding op de wijngaard van Herman. En wat smaakte de wijn lekker. En in Nederland is dat een topprestatie. Ik heb wel eens eerder Nederlandse wijn geproefd bij een man die wijn aan huis produceerde bij zijn B&B en zo romantisch als dat klinkt, zo zuur was zijn wijn.

Ik heb Herman ooit eens leren kennen buiten een barretje in Malaga waar hij spontaan optrad met iemand die hij niet kende verder. En waar hij uiteindelijk ‘stage divede’ in een publiek van ongeveer 50 man. Geen vrees, geen schaamte, plezier en genieten. Dat straalde van hem af. Ik was even buiten om een luchtje te scheppen en stond naast hem. Nieuwsgierig als ik ben, sprak ik hem aan. In het Engels, want ik had geen idee waar hij vandaan kwam. Na een paar zinnen dacht ik een licht Gronings accent te bemerken en konden we verder in het Nederlands. Deze eerste ontmoeting heeft geleid tot een mooi contact en Herman heeft zijn levensloop met me gedeeld.

Herman is geboren in een arbeidersgezin uit Groningen. Op de vraag iets over zijn jeugd te vertellen antwoordde hij dat hij uit zijn kinder- en tienerjaren geen gelukkig moment kan herinneren. Huiselijke ruzie en geweld bepaalden het leven. Als kind werd hij niet gehoord en er was geen enkel vertrouwen in hem.

Dit resulteerde in turbulente tienerjaren en gek genoeg noemde Herman het een bewuste beslissing dat hij daarna zijn leven kapot maakte. Vanaf 14 jaar ging hij aan de alcohol en vervolgens aan de harddrugs geraakt. Hierbij hoorde ook criminaliteit. ‘Ik maakte voortdurend keuzes waar ik steeds slechter van werd. Zo slecht dat ik met een vriend samen had besloten zelfmoord te plegen op mijn 18e levensjaar.’ Een paar dagen voordat hij dit zou doen, heeft hij zich door mensen om zich heen op andere gedachten laten brengen. Hij besefte dat hij maar 2 keuzes had: naar beneden of weer naar boven. Mensen in zijn omgeving en later zijn vrouw hebben toen letterlijk zijn leven gered. ‘Je hebt voorbeelden nodig die laten zien dat het anders kan. En deze voorbeelden lieten zien dat het mogelijk is wel iets van het leven te maken. Dat de zon ooit weer gaat schijnen’.
Ik vroeg me af in hoeverre je terugkijkt op dit soort periodes. Herman: ‘Trauma’s stop je weg. Daar wordt je liever niet mee geconfronteerd tenzij het echt nodig is. Wat ik wel kan zeggen is dat de puinhopen van het leven de bouwstenen voor leven kunnen zijn. Op straat overleven dwingt je continu beslissingen te maken. Hoe kom ik aan eten, waar slaap ik, hoe overleef je? Dit heeft me ook veel geleerd.’

Iets wat Herman als een ander belangrijk moment herinnert, is de confrontatie met zijn oudere zus. Zij was een echte ‘Bully’. En tot zijn 12e sloeg ze hem vaak in het bijzijn van anderen. Tot 12 jaar dus. Herman sloeg haar toen met een reflex in 1 keer knock out. En toen was het ook meteen klaar. En was hij iemand. En niet het zielige of ondergesneeuwde jongetje. Toch blijft ook Herman bij een groep onbekende mensen soms nog wat verlegen in het begin. Maar met zijn humor lukt het hem dan de aandacht op te eisen.

Herman heeft dus op een bepaald moment gekozen voor het leven. Na deze beslissing begon het eigenlijk pas. ‘Afkicken is loodzwaar en tijdens depressies is het veilig om naar je oude omgeving terug te gaan’. Herman is vooral niet teruggegaan naar zijn oude omgeving. Herman leerde ‘nee zeggen’ en lukte hem zich niet over te geven aan het verleidelijke. ‘Houd je aan je beloftes’, ook die aan jezelf.

Je levenshouding is wat de toekomst bepaalt. ‘Over deze wijngaard heen zie ik een grotere wijngaard’. Hij voegde daad bij woord en ging van 8 wijnstokken naar nu 500. De meeste mensen uit zijn generatie hebben iets moeten kiezen en bleven dit doen. Dat was normaal.
Uiteindelijk heeft Herman een heel mooi einddoel in het leven: ‘onfatsoenlijk veel plezier in het leven hebben’, zegt hij met een grote glimlach.

Het is bijna niet te doen om uit te leggen wat er na de enorme omslag in zijn leven is gebeurd. In een notendop: na zijn studie theologie is hij 9 jaar predikant geweest. Een fascinerende tijd waarin hij de meest vreemde situaties beleefde door de biechten die hij afnam. Hierna werd Herman gevraagd als directeur van een vormingsschool voor onder meer dans, drama en muziek. Ook dit heeft hij 9 jaar gedaan. Herman heeft vanaf zijn 15e muziek gemaakt en hij was dan ook een band gestart. En niet zomaar een. Met de B-band heeft hij jaren getourd in Europa, had hij een nummer 1 hit in polen en Spanje. Dit was ook een een spannende tijd, heel bruisend met soms wel 80 tot 100 concerten per jaar. In deze tijd schreef hij ook 2 theaterstukken en werd hij gevraagd door de EO om mee te schrijven aan een tv-serie. Dit bleek het begin van een mooie carrière binnen de televisiewereld. Het bekende programma met Cor Bakker moest gevuld worden met artiesten,voor ‘het zal je maar gebeuren’ heeft hij talloze reportages overal ter wereld gemaakt en tot de dag van vandaag blijkt TV de diversiteit te bieden die Herman nodig heeft.

Zo was hij een van de eerste Europese journalisten op Ground zero. Hij voelde dat hij hier verslag deed van wereldgeschiedenis en zal de verschrikking en de geur van smeulend vlees nooit meer vergeten. Vergelijkbaar was zijn shock na de aardbeving van Haïti. Een ander hoogtepunt als muziekfanaat was een interview met Ken Mansfield (de laatst levende manager van de beatles bij de Golden Gate bridge). Deze man heeft ook een historisch levensverhaal en is een van Hermans voorbeelden van levenskracht geworden. Ze zijn tijdens hun gesprek vrienden voor het leven geworden en hebben nog geregeld contact.

Herman heeft ook nog een restaurant gestart samen met een zakenpartner en is daar ‘heerlijk failliet’ mee gegaan. Dit was een hard gelag en een financieel debacle. Hij is nog altijd aan het afbetalen. Herman geeft dan ook aan dat hij niet voor goud is geboren, zoals sommigen wel eens tegen hem zeggen. Hij kende ook na zijn turbulente jeugd tegenslag. Met zijn vrouw kon hij geen kinderen krijgen en zij overleefde ternauwernood een heel heftig auto-ongeluk. ‘Iedereen krijgt zijn portie tegenslag en geluk. Je moet nemen, maar het moet je wel gegeven zijn.’

Een andere passie van Herman is wijn. ‘Toen ik 10 jaar was maakte ik al mijn eerste wijn zelf van sinaasappelsap en gist. Dop erop en kijken wat eruit kwam. 2 dagen later ontplofte de fles en vloog door het keukenraam naar buiten’. Zoals gezegd is Herman nu een gewaardeerde ambachtelijke wijnmaker en ik kan beamen dat ze geweldig smaken.

‘Ondanks dat ongeveer alles ging mis ging in het begin, zat het virus van ontdekking al heel jong in me. Ik wil alles uitproberen. Hier zit in mijn ogen ook het geheim van ondernemers. Zij durven om de hoek kijken. Het is soms spannend en gevaarlijk. Daar houd ik van.’
Niet zo lang geleden vroeg zijn pleegdochter of hij mee wilde om een brevet voor parachute springen te gaan halen. Ondanks dat hij heel bang was, is hij meegegaan, want zoiets kon hij natuurlijk niet weigeren. Tijdens zijn sprong weigerde zijn parachute te openen. En net voor de kritische grens van 500 meter wist hij hem handmatig alsnog te openen.
‘Durf je angsten te overwinnen, zowel zakelijk als privé’. ‘Als het gevaarlijk wordt, moet je rustig blijven, dat heb ik dan weer op straat geleerd.’

Op zijn 12e had Herman een geheim schriftje. Hier noteerde hij zijn dromen voor de toekomst. Hij schreef daarin dat hij later wilde schrijven, tv maken en muziek maken.’Toen ik dit terug las, besefte ik dat ik zo dankbaar ben voor mijn leven en dat ik echt kan zeggen dat ik mijn droom leef. Ik heb veel slechte eigenschappen, maar dankbaarheid en bescheidenheid hebben me inmiddels ver gebracht. En ik ben wie ik ben, ik ken mezelf.’

Op mijn vraag wat hij mensen nog graag wil meegeven antwoordde Herman: ‘Durf te veranderen en durf te vieren. Het heruitvinden van jezelf is een continu proces. Levenslust is een garantie voor geluk. Kijk wat je hebt i.p.v. wat je niet hebt.’